Faalangst bij het studeren en schrijven van de scriptie

Wat is faalangst?

Faalangst, zoals de naam al aangeeft, is de angst om te falen. Het is de angst om niet te kunnen voldoen aan verwachtingen, zowel die van jezelf als die van anderen. Faalangst kan gepaard gaan met fysieke reacties, zoals hartkloppingen, spierspanning en zweten, evenals mentale reacties, zoals black-outs en overmatig piekeren. Hoewel het geen officiële psychische aandoening is, kan faalangst wel leiden tot verminderde prestaties en zelfs tot problemen, zoals angststoornissen, burn-out of depressie.

Soorten faalangst

Er zijn verschillende soorten faalangst:

• Cognitieve faalangst: Dit is wanneer je angst hebt dat je niet intelligent genoeg bent, en jezelf vaak als dom beschouwt. Deze vorm van faalangst zorgt voor problemen bij het maken van tentamens (black-out) en het schrijven van een scriptie (writer's block). Zenuwen kunnen ervoor zorgen dat je niet goed presteert, zelfs als je de stof wel goed beheerst. Bij het schrijven van een scriptie kan faalangst zich uiten in concentratieproblemen, scriptiestress en uitstelgedrag.
• Sociale faalangst: Dit komt voor in sociale situaties waarbij je vooral bezig bent met wat anderen van jou vinden. Je vertoont vaak pleasend gedrag om anderen tevreden te stellen. Sociale faalangst wordt vaak geassocieerd met onzekerheid en een negatief zelfbeeld.
• Motorische faalangst: Ook wel prestatieangst genoemd, heb je moeite om bepaalde handelingen uit te voeren. Spieren spannen zich samen, waardoor je lichaam niet goed functioneert op het moment dat je moet presteren.

Hoe vaak komt faalangst voor?

Verschillende onderzoeken tonen aan dat faalangst een veelvoorkomend probleem is, naast andere psychische klachten zoals depressie, somberheid en angst. Het Nederlands Kenniscentrum voor Angst, Dwang, Trauma en Depressie meldde in 2019 dat een derde van de studenten last heeft van faalangst of een depressie. Uit een onderzoek van het Trimbos Instituut naar de mentale gezondheid van studenten in het hoger onderwijs blijkt dat de helft van de studenten psychische klachten zoals angst en somberheid ervaart. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) heeft ook benadrukt dat veel studenten stress ervaren en een te hoge werkdruk tijdens hun studie.

Waardoor ontstaat faalangst?

Faalangst ontstaat vaak door belemmerende gedachten, zoals ‘Ik kan het toch niet.‘ Deze gedachten kunnen versterkt worden wanneer je daadwerkelijk begint aan een opdracht of tentamen en uiteindelijk een onvoldoende resultaat behaalt. Dit bevestigt dan wat je al dacht: ‘Ik kan het niet.‘ Zo ontstaat vaak een neerwaartse spiraal, waardoor je er wellicht voor kiest om dan maar helemaal niet meer te beginnen.

Wat zijn de effecten van faalangst bij het studeren?

De effecten van faalangst kunnen aanzienlijk zijn. Het vermijden van uitdagingen, het aarzelen om hulp of feedback te vragen, en het ervaren van een neerwaartse spiraal van zelftwijfel zijn slechts enkele voorbeelden van deze effecten. Daarnaast kan faalangst ook leiden tot het ontwikkelen van ongezonde copingmechanismen, zoals uitstelgedrag of perfectionisme. Deze mechanismen kunnen zowel de studievoortgang als het welzijn van de student belemmeren.

Voor veel studenten die worstelen met faalangst, brengt dit uitdagingen met zich mee tijdens hun studie. Ze hebben vaak meer tijd nodig om hun studie af te ronden, missen deadlines of besluiten zelfs om (tijdelijk) te stoppen met hun studie. Voor sommige studenten met faalangst is de situatie nog complexer omdat ze mogelijk ook hoogbegaafd zijn, of kampen met een depressie, burn-out, of een functiebeperking zoals autisme, AD(H)D en dyslexie. In combinatie met faalangst zorgen deze factoren vaak voor extra uitdagingen.

Tips om faalangst te overwinnen bij het schrijven van je scriptie

Het schrijven van een scriptie kan een bijzonder uitdagende taak zijn voor studenten met faalangst. Hier zijn enkele tips om faalangst te overwinnen en succesvol af te studeren:

• Bereid jezelf goed voor: Begin met een duidelijke structuur voor je scriptie en stel realistische doelen. Kies een onderwerp dat je interesseert en maak een gedetailleerd plan voor het schrijfproces.
• Stel realistische doelen: Wees eerlijk over wat je in de beschikbare tijd kunt bereiken en maak een haalbare planning. Focus op het proces in plaats van alleen op het eindresultaat, en wees bereid om fouten te maken en ervan te leren.
• Schakel hulpbronnen in: Maak gebruik van technieken zoals mindmappen om informatie te verwerken en de Pomodoro-methode om geconcentreerd te blijven tijdens het werken. Vraag ook om hulp en ondersteuning van vrienden, familie en je afstudeerbegeleider, of schakel externe hulp in.
• Plan ontspanning in: Neem regelmatig pauzes en zorg voor voldoende ontspanning. Sporten, hobby's en sociale activiteiten kunnen helpen om stress te verminderen en je energieker te voelen tijdens het schrijfproces.

Liever een stok achter de deur?

Biedt jouw opleiding geen extra ondersteuning bij het scriptieproces? Dan doe je er goed aan om externe hulp in te schakelen. Een externe scriptiecoach kan je bijvoorbeeld helpen met je planning en de structuur van je scriptie, maar vooral ook zorgen voor meer zelfvertrouwen en het bijstellen van je doelen naar haalbare doelen. Bij Jouw Scriptiecoach hebben we meerdere scriptiecoaches die gespecialiseerd zijn in leerproblemen zoals faalangst, ook in combinatie met functiebeperkingen.

Wil je weten hoe we jou kunnen helpen? Maak snel een afspraak voor een gratis adviesgesprek.